Rusiya və Şimali Koreya hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq sazişi imzalayanda, ABŞ dövlət katibi NATO-nun baş katibi ilə görüşüb və İranla oxşar sənədin müzakirəsi dayandırılıb. Rusiya prezidentinin müşaviri İqor Levitin bu yaxınlarda Tehrana səfər edib, Moskva prezident seçkilərindən sonra danışıqların bərpa olunacağına ümid edir. Blinken NATO-nun qarşıdan gələn sammitində alyansa üzv olan 20, bəlkə də daha çox dövlətin Ukrayna ilə ikitərəfli təhlükəsizlik sazişi imzalayacağını açıqlayıb.
ABŞ artıq belə bir müqavilə imzalayıb. Üstəlik, 10 il müddətinə. Hansı NATO-ya üzv ölkələr faktiki olaraq Rusiya-Ukrayna müharibəsinin iştirakçısı olacaq? Türkiyə hansı istiqamətdə yer alacaq? KİV-lər Türkiyə prezidenti ilə Ermənistan arasında iyunun 18-də baş tutan telefon danışığına heç bir şəkildə toxunmayıb.
Ərdoğanın mətbuat xidmətinin açıqlamasında deyilir ki, Nikol Paşinyan Türkiyə prezidentini müsəlmanların Qurban bayramı bayramı münasibəti ilə təbrik edib və Ərdoğan ona qarşıdan gələn Vardavar günü münasibətilə təbriklə cavab verib. Bunun fonunda Ukraynanın Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Yuri Qusevin müəllif məqaləsi dərc olunub. Məqalədə səfir deyir ki, sülh konfransının yekun sənədini imzalayan ölkələr nizamlanma prinsiplərini tamamlamaq üçün işçi qrupu yaradırlar.
O, Azərbaycanı kommunikeyə qoşulmağa və ilin sonuna qədər keçiriləcək ikinci konfransda iştirak etməyə çağırıb. Azərbaycan birinci konfransda iştirak etməməklə müharibədə tərəf tutmaqdan imtina edib. Növbəti təklifin ictimailəşdirilməsi rəsmi Bakının tərəfsiz olduğunu təsdiqləyir. Vladimir Putinin Pxenyana səfəri də dərin geosiyasi kontekstə malikdir.
Problem artıq postsovet ərazisinə “təhlükəsiz giriş”də deyil, Avrasiya hərbi-siyasi blokunun formalaşmasındadır. Bu günlərdə Azərbaycanın İranla birgə hərbi təlimlər keçirəcəyi barədə məlumat yayılıb, Çin Müdafiə Nazirliyinin yüksək rütbəli nümayəndə heyəti Bakıda olub. Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov bu yaxınlarda Pakistana səfər edib. Avropa ölkələri arasında Serbiya Azərbaycanın hərbi-texniki tərəfdaşıdır.
Serbiya prezidenti bildirib ki, yaxın üç-dörd ayda “Üçüncü Dünya müharibəsi ehtimalı son dərəcə yüksəkdir”. Nə Putinin NATO-nu, nə də NATO-nun Putini basdıracağı çox mümkündür və tamamilə realdır. Amma qarşıdurma kulminasiya nöqtəsini keçərsə, təkcə Ukrayna deyil, Şərqi Avropa, Yaxın Şərq, Mərkəzi Asiya və Uzaq Şərq də müharibə teatrına çevrilə bilər, onlarla ölkə və xalq real “islanmaq” təhlükəsi ilə üzləşəcək.
Asif Cəfərov
Ordu.az
