Çin Pakistan ərazisindən Hind okeanı ilə nəqliyyat dəhlizi yaratmaq üçün təxminən 65 milyard dollarlıq investisiya layihələri həyata keçirir. İlkin plana görə, bu, Mərkəzi Asiya ölkələrinə də xidmət etməlidir. Avqustun 28-də Yeni Dehlidə Hindistan və Mərkəzi Asiya ölkələrinin xarici işlər nazirlərinin konfransı çağırıldı. Beynəlxalq mətbuatın qiymətləndirməsinə görə, müzakirələr uğurlu olarsa, ilin sonuna qədər Hindistan-Mərkəzi Asiya sammiti təşkil oluna bilər.

Hindistanın Mərkəzi Asiya ilə quru sərhədi yoxdur, iki kommunikasiya marşrutu var: Pakistan-Əfqanıstan və İran-Türkmənistan. Birinci seçim istisna olunur. Pakistan və Hindistan arasında uzun müddətdir davam edən ərazi mübahisəsi var. Üstəlik, əksər ekspertlər hesab edirlər ki, Hindistanın Mərkəzi Asiyaya marağı “ilk növbədə hərbi-siyasi xarakter daşıyır, Yeni Dehli Pakistandan arxa təhlükəsizliyi yaratmağa çalışır”.

Yeni Dehlidə Hindistan-Mərkəzi Asiya nazirlər konfransının çağırıldığı gün Türkmənistanın faktiki lideri Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun İrana səfər etməsi son dərəcə vacibdir. Berdiməhəmmədov İran prezidenti Məsud Pezeşkianla danışıqlar aparıb, daha sonra sonuncunun müşayiəti ilə İranın dini lideri Ayətullah Əli Xameneyi ilə görüşüb.

“Türkmənistan və İran dərin tarixi və mədəni ortaqlıqlara və çoxəsrlik əməkdaşlıq ənənələrinə malikdir”, - deyə Berdiməhəmmədov Xameneyi ilə görüşdə bildirib. Berdiməhəmmədov ölkəsinin Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən rəsmən tanınan “yeganə neytral dövlət” olduğunu xüsusi olaraq vurğulayıb. “Irna” xəbər agentliyinin məlumatına görə, danışıqlarda qaz, elektrik enerjisi, yollar və digər kommunikasiya infrastrukturları ilə bağlı məsələlər müzakirə edilib, bir sıra sazişlər imzalanıb.

İrana hazırkı prezidentin deyil, İran mətbuatının yazdığı kimi, “Türkmənistanın milli lideri” Berdiməhəmmədovun səfər etməsi danışıqların son dərəcə mühüm xarakter daşımasından xəbər verir. İran Hindistanı Mərkəzi Asiyaya nəqliyyat və logistika dəhlizi ilə təmin edəcəkmi?

Asif Cəfərov
Ordu.az