Ordu.az xəbər verir ki, bu barədə “Jerusalem Post” nəşri yazır.
Nəşr qeyd edir ki, bu səfərin mühüm regional nəticələri olacaq, indi Rusiya Ukraynada müharibə aparır, Azərbaycan isə Ermənistanla son toqquşmalarda iştirak edir.
Set Franzman “Jerusalem Post” qəzetindəki məqaləsində yazır ki, İsrail Müdafiə Nazirliyinin məlumatına görə, səfər təhlükəsizlik və siyasi məsələlərə həsr olunub və ölkələr arasında müdafiə sahəsində əməkdaşlığın gücləndirilməsinə yönəlib. Nümayəndə heyətinin tərkibi İsrailin bu səfərə verdiyi önəmi göstərir. Naziri general-mayor Əmir Eşel və digər rəsmi şəxslər, o cümlədən siyasi direktor Dror Şalom və hərbi katib Yaki Dolf müşayiət edir. Qantz Azərbaycan prezidenti ilə görüşüb və İbrahim sazişinin imzalanmasından sonra Yaxın Şərq regionunda baş verən dəyişiklikləri müzakirə edib. O, İsrailin Türkiyə ilə barışması məsələsini də müzakirə edib.
İbrahim sazişi artıq 3-cü ilindədir. Razılaşmalar bölgədə yeni əlaqələr qurmaq imkanı verən İsrail üçün vacibdir. Bu əlaqələrə Misir və İordaniya ilə daha açıq görüşlər və müzakirələr, həmçinin Mərakeşlə yaxşı münasibətlər daxildir. İyul ayında İsrail Müdafiə Ordusu və Müdafiə Nazirliyinin nümayəndələri ilk dəfə Mərakeşdə keçirilən beynəlxalq hərbi təlimlərdə iştirak ediblər. 2021-ci ilin noyabrında Qantz Mərakeş ilə anlaşma memorandumu imzalayıb. Martin Hants Əmmanda İordaniya kralı ilə görüşüb. O, sentyabrın ortalarında BƏƏ xarici işlər naziri ilə də görüşüb.
“Azərbaycan İsrail üçün niyə bu qədər önəmlidir? Azərbaycan-İsrail münasibətləri yeni deyil və Bakı İsrailin strategiyasının əsas tərəfdaşıdır. Bakı-Tbilisi-Ceyhan kəməri ilə Azərbaycan neftinin əsas idxalçılarından biri kimi İsrail öz neftinin yarıdan çoxunu alır”, - deyə müəllif qeyd edur.
Daha sonra məqalədə Azərbaycan-İsrail hərbi və müdafiə sahəsində əməkdaşlıqdan bəhs edilir.
“Ermənistanla uzun sürən silahlı münaqişə səbəbindən bir çox qabaqcıl Qərb ölkələri Azərbaycana silah verməkdən imtina edib. Bundan əlavə, keçmişdə Türkiyənin müdafiə sənayesi müasir məhsullar tədarük edə və inkişaf etdirə bilmirdi. Ona görə də Bakı Rusiya istehsalı olan silahlardan əvvəlki asılılığından çıxmaq üçün hərbi texnologiyalara görə İsrailə üz tutub... Bu tərəfdaşlıq o qədər inkişaf edib ki, 2019-cu ildə Azərbaycan Hindistandan sonra İsrailin hərbi sənayesinin ikinci müştərisi oldu. İsrail uzun illərdir ki, Azərbaycanı Bakı üçün vacib olan PUA-larla təmin edir. Azərbaycan paradda İsrail istehsalı PUA-larını nümayiş etdirib. Bu əlaqələrin bir çox başqa aspektləri var, o cümlədən Azərbaycan İran və Türkiyəyə yaxın mühüm bölgədə yerləşir. İsraillə Türkiyə arasında münasibətlər son on ildə əhəmiyyətli dərəcədə pisləşib. Amma Azərbaycanla əlaqələr güclü olaraq qalır.
Ermənistan bu yaxınlarda Azərbaycanla toqquşmalarda itki verib. Sentyabrın ortalarında dövri nəşrdə dərc olunan məqalədə iki müəllif iddia edirdi ki, “İsrail Cənubi Qafqazda stabilləşdirici oyunçu olmaq üçün Bakıdakı təsirindən istifadə edə bilər”.
Aydındır ki, İsrail-Azərbaycan münasibətləri getdikcə güclənir. Digər cəbhələrdə də mühüm təsirləri var. Bu, İsrail və Türkiyənin münasibətlərinin yaxşılaşması ilə bağlıdır. Bu əlaqələr həqiqətən yaranacaqmı?
“Türkiyənin Yunanıstan və Kiprlə gərginliyi artırmaq qərarı İsrailin bu mühüm ölkələrlə münasibətlərinə təsir edə bilər. Bundan əlavə, burada enerji məsələləri də rol oynayır. İsrailin Livanla yeni razılaşmasının nəticələri ola bilər. Bu baş verərsə, o, İsrailin dənizdəki qaz yataqlarının təhlükəsizliyini təmin edə bilər, həmçinin Livana dəniz ərazilərinə daha geniş çıxış imkanı verə bilər.
Türkiyə İsraillə ticarətdə maraqlıdır və eyni zamanda Avropanı enerji ixracından daha çox asılı vəziyyətə salmaq istəyir. Eyni zamanda, Azərbaycan və Türkiyə Moskva ilə işləyir və İsrail Ukraynaya simpatiyasına baxmayaraq, Rusiyanı qəzəbləndirmək istəmir”, - deyə nəşr bildirir.
Alpər Mövludoğlu
Ordu.az
