Ermənistan və İran liderləri arasında görüş son sərhəd toqquşmaları fonunda diqqəti cəlb edir. Məlumata görə, İran prezidenti gərginliyin aradan qaldırılması üçün İranın hər iki tərəflə işləməyə hazır olmasından danışıb. Həmin görüşdən bir neçə saat əvvəl İran Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi İranın bölgədə hər hansı sərhəd dəyişikliyinə icazə verməmək əzmində olduğunu bəyan edib.
Son həftələr İran demək olar ki, hər gün bu haqda danışır və bununla da iki şeyi göstərməyə çalışır. İran regionda və ümumilikdə dünyada baş verən dinamik proseslər fonunda bu bəyanatlarla Tehranın mövqeyinin siyasi qiymətini artırmağa çalışır. Dünya nəzərəçarpacaq dərəcədə böyük gərginlik və münaqişənin yeni, daha genişmiqyaslı mərhələsinə qədəm qoyur, bunu Rusiya prezidenti Putinin Rusiyada qismən səfərbərlik haqqında qərarı, habelə Ukraynanın Rusiyanın nəzarəti altında olan bölgələrində keçirilən “referendum” sübut edir.
Moskva faktiki olaraq bəyan edib ki, o, bu regionları Rusiyanın ərazi bütövlüyü və suverenliyi çərçivəsində nəzərdən keçirəcək, ona görə də onlara qarşı hər hansı hərbi əməliyyat həmin ərazi bütövlüyü və suverenliyinə təhdid kimi qiymətləndiriləcək. Və bu, artıq məsələ ilə bağlı keyfiyyətcə yeni hərbi-siyasi vəziyyət deməkdir. Ya Ukrayna əməliyyatları dayandırmalı, ya da Rusiya Ukraynanın artıq onun nəzarətində olan ərazilərə hücumlarına Rusiyanın “beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədləri” daxilində istənilən hücuma cavab verdiyi kimi cavab verməlidir. Əks halda, Rusiyanın bu addımı təkcə Moskvanın rəqibləri üçün deyil, həm də Putinin müttəfiq və ya tərəfdaş hesab etdiyi ölkələr, o cümlədən İran üçün siyasi köpük effekti yaradacaq.
Bu günlərdə məlum olub ki, Tehran Moskvadan Azərbaycan vasitəsilə tədarük olunacaq gündə 9 milyon kubmetr qaz alacaq. Eyni zamanda, iyulun 19-da Putinin Tehrana səfəri zamanı “Qazprom”la 40 milyard dollarlıq investisiya müqaviləsinin imzalandığı açıqlanıb. Söhbət İranın neft-qaz sektoruna infrastruktur investisiyalarından gedir. Bununla yanaşı, Rusiya və İran Azərbaycanla Şimal-Cənub logistika təşəbbüsünü dərinləşdirməyə çalışır. Belə olan halda sual yaranır ki, İran Ermənistan-İran sərhədi ilə bağlı bəyanatları dəhlizin reallaşmasına çalışan Rusiyaya da ünvanlayır?
Tehran Rusiyanın Ermənistan-İran sərhədini “bağlamasına” şübhəli yanaşır, eyni zamanda, Moskva ilə milyardlarla dollar dəyərində iqtisadi təşəbbüslərdə razılaşır ki, bu da nəzərəçarpan geosiyasi aspektə malikdir.
Aqil Məmmədov
Ordu.az
