Şübhə yoxdur ki, Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh müqaviləsi məsələsi aktual olaraq qalır. Razılaşmanın aktuallığını saxlamadığını söyləmək yanlış olardı. Bu, bəlkə də hazırda ən aktual, əsas məsələyə çevrilib və güman etmək lazımdır ki, Azərbaycanın antiterror tədbirləri nəticəsində yaranmış yeni vəziyyətdən sonra sözügedən məsələ daha da aktuallaşır.

Burada həm birbaşa, həm də hibrid xarakteri ilə regional, hətta regiondankənar digər aktorları əhatə edən Qərblə Rusiya arasında rəqabətin qızışacağını da proqnozlaşdırmaq lazımdır. Üstəlik, regiondankənar aktorlardan ABŞ-dən başqa təkcə Qərb blokunun digər oyunçularını deyil, məsələn, onların Avropa suverenliyi strategiyası kontekstində Fransa-Almaniya tandemini, təbii olaraq müttəfiq olmasalar da, müəyyən məsələlərdə ümumi maraqlardan çıxış edən Hindistan və Çini də nəzərə almaq lazımdır. Üstəlik, hətta Misir kimi ölkələri də nəzərə almaq lazımdır. Məlumdur ki, rəsmi Qahirə Ermənistan-Azərbaycan sülh müqaviləsində rol oynamaq üçün tərəflərə müraciət etmişdi. Misir prezidenti Sisi 2023-cü ilin fevralında Hindistana etdiyi səfərin ardınca Ermənistan və Azərbaycana regional səfər etmişdi.

O, İrəvanda Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həllində Misirin köməyini təklif etdi, eyni zamanda yol və kommunikasiya qovşaqlarının əhəmiyyətindən danışdı. Sözün əsl mənasında, təbii ki, o, müqavilədən danışmasa da, bu, əhəmiyyət kəsb edən məsələ idi. Eyni zamanda, onlar həm də böyük geosiyasi əhəmiyyət kəsb edən məqamlardır, ona görə də Ermənistan-Azərbaycan sülh müqaviləsi üzərində işin yeni mərhələsində hansı mürəkkəb və kifayət qədər qaynar düyünün formalaşacağını yalnız təsəvvür etmək olar. Bu da öz növbəsində o deməkdir ki, əgər proses hiss olunan siyasi razılaşma ilə, hər hansı konfiqurasiya ilə bitməsə, böyük ehtimalla dalana dirənmə və yeni eskalasiyanın yetişməsi ilə yekunlaşacaq.

Asif Cəfərov
Ordu.az