Məsələn, doğum səviyyəsi aşağı saxlanılarsa, pensiyaçıların sayı işçilərin sayından çox ola bilər ki, bu da iqtisadiyyat üçün ciddi yükə çevriləcək. Eyni zamanda nəzərə almaq lazımdır ki, xüsusilə inkişaf etmiş ölkələrdə insanların ömrü kifayət qədər yüksəkdir. Məsələn, çox aşağı doğum səviyyəsinə görə Yaponiya ciddi iqtisadi problemlərlə üzləşir və onun hökuməti müxtəlif təşəbbüslərlə təbii artımı stimullaşdırmağa çalışır. Əhalisində gənclərin böyük bir hissəsi olan ölkələrin inkişaf üçün çox böyük imkanları var. Məsələn, hazırda Hindistan gənc əhalinin ən böyük payına sahibdir və bu, müxtəlif proqnozlara görə, yaxın illərdə ümumi əhalisinin sayına görə Çini keçəcək.

Buna görə də, çoxlu sayda gəncin olması Hindistana iqtisadi baxımdan rəqabət üstünlüyü verir, lakin həmin ölkədə gənclərin peşəkar keyfiyyətinin artırılması və işsizliyin azaldılması problemi də var.

Ermənistana gəlincə, ölkədə insanların gözlənilən ömür uzunluğu artmaqda davam edir, lakin dünyada mövcud tendensiyalardan fərqli olaraq, doğum səviyyəsi azalmaqda davam edir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Əhali Fondunun Ermənistan nümayəndəliyinin məlumatına görə, Ermənistanda doğum səviyyəsi 1,6-dır, lakin bu göstərici daha da azalacaq, çünki proqnozlar belədir ki, 2050-ci ilə qədər doğum səviyyəsinin aşağı düşməsi tendensiyası saxlanılacaq. Yəni 2050-ci ilə qədər Ermənistanın da əhalisi azalacaq. Digər tərəfdən, qeyd etmək lazımdır ki, Ermənistanın əhalisi onsuz da azdır.

Azərbaycanda, İranda və Türkiyədə əhali artmaqda davam edir. Gələcək proseslər və miqrasiya axınları nəticəsində Ermənistan əhalisinin nisbətinin də dəyişəcəyi istisna edilmir. Ermənistanda doğum səviyyəsinin belə aşağı olmasının əsas səbəbi sosial-iqtisadidir. Aşağı əmək haqqı, mənzil şəraitinin yaxşılaşdırılması imkanlarının olmaması əsas səbəblərdəndir.

Aqil Məmmədov
Ordu.az