Brüsseldə keçirilən görüşdə tərəflər yaxın günlərdə Ermənistan-Azərbaycan sərhədinin demarkasiyası üzrə işçi qrupunun ilk iclasının keçirilməsi barədə razılığa gəliblər. Maraqlıdır ki, görüşün əvvəl elan edildiyi kimi Moskvada deyil, sərhəddə keçirilməsi nəzərdə tutulur.

Lakin indiki halda Moskvadakı görüşün aydınlaşdırılmağa ehtiyacı var. Baş nazir müavinlərinin sədrliyi ilə üçtərəfli işçi qrupunun iclası olacaqdı, ancaq indi eyni baş nazir müavinləri sərhəd məsələləri üzrə işçi qruplarına sədrlik edəcək. Lakin üçtərəfli işçi qrupunun iclası təxirə salındı və bununla da, əslində, sərhəd məsələlərinə dair Moskvada keçiriləcək ikitərəfli görüş təxirə salındı. Bu vəziyyət “texniki” kimi görünsə də, əsas məsələ Moskvanın Brüsseldə demarkasiya-delimitasiya görüşü ilə bağlı ilk görüşə necə reaksiya verəcəyidir. Ona görə ki:

a) Razılaşma yenə Brüsseldə olub,
b) Görüş Moskvada deyil, Ermənistan-Azərbaycan sərhədində olacaq.

Proseslə bağlı siyasi mövqeyi öz nəzarətində saxlamaq üçün Rusiyanın əlindəki rıçaq yalnız görüş yeri ilə bağlı deyil. Məsələn sərhədlə bağlı mühüm xəritələr Rusiyanın əlindədir.

Brüsseldə ilk dəfə deyil ki, razılaşmalar elan edilir, lakin mayın 22-də sazişlə bağlı yeni açıqlama verildi. Bu mənada sual Çarlz Mişel tərəfindən artıq elan edilmiş yeni üçtərəfli görüşdən sonra nə baş verəcəyidir. O qeyd edib ki, mayın 22-də keçirilən görüşdə “liderlər nəqliyyat kommunikasiyalarının blokdan çıxarılmasının zəruriliyi barədə” razılığa gəliblər. Onlar Azərbaycanın qərb hissəsindən Naxçıvana, Ermənistanın müxtəlif hissələri arasında Azərbaycan ərazisindən keçməklə tranziti tənzimləyən prinsipləri razılaşdırıblar. Xüsusilə, sərhədlərin idarə edilməsi prinsipləri, təhlükəsizlik, ərazi rüsumları, eləcə də beynəlxalq daşımalarda gömrük rüsumları barədə razılığa gəliblər. Baş nazirin müavinləri də yaxın günlərdə o işi davam etdirəcəklər. Yenə də yaranan ilk sual Moskvanın münasibəti ilə bağlıdır. Onlar Rusiya Federasiyası Baş nazirinin müavini ilə birgə işləməyə davam edəcəklər, yoxsa başqa nüanslar var?

Brüssel-Moskva formatları bir-birinə zidd hesab edilir, bu məsələlərdə az-çox effektiv irəliləyişin mümkün olacağını düşünmək illüziyadır. Müvafiq olaraq, qarşıdakı günlər və həftələr bu suala, Çarlz Mişel tərəfindən açıqlanan bir sıra digər suallara praktiki olaraq əhəmiyyətli cavablar veriləcək.

Asif Cəfərov 
Ordu.az